Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon

1. Dezenfeksiyon ve sterilizasyon ne demek?
Dezenfeksiyon, ortamdaki patojen (hastalık yapıcı) mikroorganizmaların öldürülmesi demektir. Dezenfeksiyon işleminde kullanılan maddelere dezenfektan denir. Bunlar genellikle kimyasal maddelerdir.

Sterilizasyon ise, virüs ve sporlar dahil olmak üzere tüm mikroorganizmaların tahrip edilmesi işlemidir. Bu işlem sonunda patojen yada patojen olmayan tüm mikroorganizalar öldürülmektedir. Sterilizasyon işlemi uygulanan aletler için "sterilize edilmiş¨ ibaresi kullanılmaktadır.

2. Kontaminasyon ve dekontaminasyon ne demektir?
Steril olan bir ortama mikropların bulaşmasına kontaminasyon denir. Bu yüzden sterilize edilmiş aletler, otoklav poşetleri açılır açılmaz kullanılmalıdır. Dekontaminasyon ise bir aletin güvenlikle kullanılması için mikroorganizmaları uzaklaştıran veya yok eden temizleme, dezenfeksiyon ve sterilizasyon işlemlerini içerir. Temizleme, su ve deterjan veya enzimatik ürünlerin yardımı ile yapılır. Temizlik yapılmadan uygulanmış dezenfeksiyon veya sterilizasyonun tam anlamıyla etkili olduğundan söz edilemez.

3. Otoklav nedir?
Basınçlı su buharı ile çalışarak sterilizasyon yapan aletlere otoklav denir.

4. Dezenfeksiyon ve sterilizasyon neden önemli?
Diş hekimleri tedavi ettikleri hastaların kanında ve tükrüğünde bulunan pek çok farklı mikroorganizma ile enfekte olabilirler. Bunlar, Mycobacterium tuberculosis (tüberküloz), hepatit B virüsü, stafilokok, streptokok, sitomegalovirüs, herpes simplex virusü tip I ve II, human T- lenfotropik virusü tip III/lenfadenopati-ilişkili virüs (HTLV-III/LAV) (AIDS), ve üst solunum yolları enfeksiyonu yapan pek çok virüs gibi çeşitli türde mikroorganizmalar olabilir. Enfeksiyonlar direkt temas, damlacık veya aerosol yoluyla, kan ve tükrük ile bulaşabilir. Enfeksiyonun kontamine aletlerle bulaşma ihtimali de bulunmaktadır. Tedavi gören hastalar, diş hekimleri, diş hekimi yardımcıları ve teknisyenler arasında enfeksiyonun yayılma potansiyeli vardır ve bu yayılmaya ¨çapraz enfeksiyon¨ denir. Çapraz enfeksiyon ancak dezenfeksiyon ve sterilizasyon kurallarına çok dikkat edilmesi ile önlenebilir.

5. Kliniğinizde dezenfeksiyon ve sterilizasyonu nasıl uyguluyorsunuz?
• Kliniğimizde dezenfeksiyon ve sterilizasyon protokolü mevcut olup hergün düzenli olarak uygulanmaktadır.
• Çapraz enfeksiyonu önlemek amacıyla tek kullanımlık (disposable) diş hekimliği malzemelerini kullanıyoruz (bardak, tükürük emici, tabla örtüsü, enjektör, fluorid kaşıkları, hasta önlüğü, eldiven, maske, karpül iğnesi, hava su şırıngası ucu, enjektör, bistüri ucu, dolgu yapımında kullanılan küçük fırçalar gibi).
• Hastalarımızın tedavisine başlamadan önce ve tedavisi bitince ellerimizi antimikrobiyal sabun ile dezenfekte ediyoruz.
• Ağız ve burundan mikroorganizma transferini önlemek amacıyla tek kullanımlık maske kullanıyoruz.
• Hasta koltuğu, ışık kaynağı, hava-su şırıngası, başlıklar ve tüm yüzeyler her hastadan sonra hepatit, AIDS ve tüberküloz gibi bakteri ve virüslerine karşı etkili kimyasal dezenfektanlar ile silinip, dezenfekte ediliyor.
• Kullanılmış tüm metal aletler, plastik aletler ve çürük uzaklaştırmada kullanılan küçük uçlar (frezler), ölçü kaşıkları önce akan su altında yıkanıyor. Ultrasonik temizleyicide temizlendikten sonra kimyasal dezenfeksiyona tabii tutuluyor. Bu süre ortamda bulunabilecek hepatit, AIDS ve tüberküloz gibi virus ve bakterileri ayrıca mantarları imha etmek için minimum 1 saat olarak ayarlanıyor. Aletler durulanıp kurutuluyor ve poşetlenip otoklavda basınçlı su buharı ile sterilize ediliyor.
• Hasta koltuğu üzerinde koltuğu kumanda eden paneli ve hekimin paneli yönlendirdiği kolu strech film ile kaplıyoruz ve her hasta için yeniliyoruz.
•  Tüm el aletleri, cerrahi aletler, frezler, hava-su spreyi gövdesi, mikromotor-angldruva ve aeratör gibi aletler otoklavda steril edilmiş halde poşetlerde saklanılıyor ve hastalarımızın önünde poşetleri açılarak kullanılıyor.

Kullandığımız diş üniti (hasta koltuğu) (Anthos Cisar Evolution) hastalarımızın güvenle diş tedavilerini yaptırmalarını sağlamak amacıyla seçilmiş olup bazı üstün niteliklere sahiptir:

1. WHE (Water Hygienisation Equipment) : Devamlı olarak ünite giren şehir suyunu, su yollarına ve bardak doldurmaya göndermeden önce yoğunlaşmış UV ışığı ile dezenfekte eder.

2. BIOSTAR: Mikromotor-anglıdruva, aerötor, hava-su, cavitron başlıklarına gelen hortumların içlerini H2O2 (hidrojen peroksit) ile otomotik olarak dezenfekte eder.

3. AWSSDS (Automatic Suction System Wash and Sanitising Device): Aspirasyon hortumlarının içten hızlı bir şekilde yıkanmasını takiben dezenfeksiyonunu sağlayan sistemdir.

4. ODR spray anti-retraction system: Su damlalarınınn geri çekilmesini engeller ve enstrüman hortumlarının geriye akış kontaminasyonlarını önler.

5. Distile su tankı: Bu sistem tamamen şehir suyundan bağımsız, su destek ünitesinin hijyen niteliklerine uyan distile suyun kullanılmasını sağlar.
 • Muayenemizde son teknoloji ürünü olan ve %100 sterilizasyon sağlayan step tekniği ile çalışan Faro Step Class B ön vakumlu otoklav kullanılmaktadır. Devre yapısındaki mikrokontrolör sayesinde sterilizaston işlemi adım adım tam bir netlikle izlenir ve denetlenir. Üç farklı vakumlama safhası sayesinde en kritik şartlarda bile hızlı ve güvenli sterilizasyon 134°C’de toplam 18 dakika ile sağlanır.

• Gün içinde kullanılan tüm materyaller kırmızı atık torbasına atılır, kesici aletler ise (karpül iğnesi, enjektör iğnesi, bistüri ucu, dikiş materyali vb.) sarı renkli kutuya atılır. Atıklar ayda iki kez kliniğimize gelen Kadıköy Belediyesi tıbbi atık toplama birimlerine teslim edilir.